Ο
Μήτσος
Χατζόπουλος άνθρωπος με σπάνια μόρφωση,
καλλιέργεια, διορατικότητα και
γλωσσομάθεια είχε ένα φοβερό ελάττωμα,
τις απότομες μεταλλαγές:
μπορούσε να αλλάξει γνώμη για σημαντικά
ζητήματα κυριολεκτικά
μέσα σε λίγες μέρες. Έτσι
έγινε με τις απόψεις του για το γλωσσικό
ζήτημα, για τις αισθητικές και φιλοσοφικές
αναζητήσεις, για το κοινωνικό πρόβλημα,
για τη ζωή κοντά στη φύση.
Όταν
εκδόθηκε από τον αδελφό του Κωσταντίνο
το περιοδικό “Τέχνη”, πρώτο περιοδικό
στα ελληνικά χρονικά γραμμένο αποκλειστικά
στη δημοτική γλώσσα, όχι μόνο δεν
συνεργάστηκε, αλλά κατάκρινε και
προσπάθησε να γελοιοποιήσει την
προσπάθεια.
Με ένα
άρθρο που έγραψε στην
εφημερίδα “Εμπρός” της
1ης Ιανουαρίου του 1899 όχι
μόνο “έθαψε” χωρίς πολλές
περιστροφές το
πόνημα
του αδελφού του, αλλά
βρήκε κιόλας την
ευκαιρία να επιτεθεί ανοιχτά και στον
Κ. Παλαμά, η ποιητική παραγωγή του οποίου
“τον είχε μπουχτίσει προ πολλού” όπως
είχε εξομολογηθεί εκείνη
την εποχή στον στενό του
κύκλο (Γ. Καμπύση / ...λείπει
η αναφορά).
Μέσα
σε λίγους μήνες ο Μήτσος Χατζόπουλος
άλλαξε πάλι γνώμη, πράγματι στο “Περιοδικό
μας” που εκδόθηκε αμέσως μετά εμφανίστηκαν
10 κείμενα του Μποέμ (Δ.Χατζόπουλου) και
3 κείμενα του Πέτρου Βασιλικού (Κώστα
Χατζόπουλου), μάλιστα στο τεύχος
της 30
Νοεμβρίου 1900 μετά από
τα ποιήματα “Η
balade της
ομίχλης - Ο χορός των ίσκιων” του
Πέτρου Βασιλικού στις
σελίδες 241-243
ακολουθούσε αμέσως το
διήγημα “Το κοκκοράκι”
του Μποέμ
στις σελίδες 243-247,
γεγονός
πολύ απίθανο για να είναι σύμπτωση.
Όταν αργότερα ο Δημ. Χατζόπουλος με
το Γ. Καμπύση εξέδωσαν τον “Διόνυσο”
(1901-1902) η διαμάχη πρέπει να είχε πλέον
αποσοβηθεί, ο Κωσταντίνος Χατζόπουλος
συνεργάστηκε με δεκάδες κείμενα, ποιήματα
και κριτικές.
Αργότερα η διαφοροποίηση
των δύο αδελφών συνεχίστηκε με την
διαφορετική αντιμετώπιση από
μέρους τους.του σοσιαλιστικού
κινήματος, που ήταν της μόδας εκείνη
την εποχή.
Με το άρθρο
του “Το κοινωνικό μας ζήτημα” που
δημοσιεύτηκε στο “Νουμά” της 28ης
Οκτωβρίου 1907 ο Κωσταντίνος Χατζόπουλος
έδωσε δημόσια μαρτυρία της προσχώρησης
του στον μαρξισμό, έτσι όπως εκφραζόταν
τότε από την γερμανική σοσιαλδημοκρατία,
η οποία είχε προσανατολιστεί οριστικά
στη νόμιμη δράση μετατοπίζοντας σε νέα
αόριστο μέλλον μία κάποια επαναστατική
αλλαγή. Ο Δημ. Χατζόπουλος
αντίθετα ασπάστηκε και έγινε ένθερμος
οπαδός της μαξιμαλιστικής
συνδικαλιστικής εκδοχής του μαρξισμού,
που ήταν σε πλήρη αντίθεση με την
επικρατούσα ρεφορμιστική σοσιαλδημοκρατική
πολιτική.
Η
διαμάχη αυτή από το αισθητικό - πολιτικό
επίπεδο πέρασε και στο προσωπικό, σε
σημείο που οι οικογένειες των δύο
λογοτεχνών συνέχισαν να έχουν κάκιστες
σχέσεις ακόμη και πολλά χρόνια μετά το
θάνατο των δύο αδελφών. Για το θέμα αυτό
θα προσπαθήσω να μαζέψω στοιχεία και
να ασχοληθώ εκτενέστερα σε μιά από τις
προσεχείς αναρτήσεις μου.
Παραθέτω
(συντομευμένο) το επίμαχο άρθρο του Δημ.
Χατζόπουλου για το περιοδικό “Τέχνη”
Εφημερίδα “Εμπρός” 1η Ιανουαρίου
1899
Φιλολογία
(Σκέψεις Ρεπόρτερ)
Όταν
η διεύθυνσις του “Εμπρός” μου ανέθεσε
να γράψω μίαν τρίστηλον φιλολογικήν
επιθεώρησιν του 1898 εσκέφθην να δηλώσω,
ότι εν όσω δεν υπάρχει φιλολογική ζωή
εις εν ολόκληρον διαρρεύσαν έτος, μου
είνε αδύνατον να γράψω την φιλολογικήν
αυτού επιθεώρησιν. …
… Ο τελεταίος
ποιητικός θόρυβος οφείλεται εις μίαν
μονομανίαν απλώς. Περί τους δέκα νέους
απεφάσισαν να ιδρύσουν ιδίαν γλώσσαν,
ιδίαν ποίησιν, ιδίαν αντίληψιν της
τέχνης. Ο σκοπός των θα ήτο άγιος εάν
ακολουθούντες το παράδειγμα των Στυλιτών
του μεσαίωνος απεμονούντο εις τι μέρος
και έζων και έδρων καθ’οίον δήποτε
εκφυλισμένον τρόπον ήθελον. Αλλ’
οι άνθρωποι ούτοι τας παραδοξολογίας
των και τα προϊόντα της εκτροχιασμένης
εργασίας των ηθέλησαν να επιβάλωσιν
εις τους άλλους, τους υγειέστερον, τους
ορθώς σκεπτομένους και εργαζομένους,
και να επιβάλωσιν κατά τον πλέον
ενοχλητικώτερον τρόπον. Εδημιούργησαν
εν είδος περιοδικού υπό τον τίτλον
“Τέχνη”, του οποίου όμοιον δεν είδεν
ακόμη καμμία κοινωνία γραμμάτων και
εις ό η δημοτική, η αγνή δημοτική γλώσσα
του λαού, σφαγιάζεται κατά τον
ασπλαχνότερον τρόπον και εις ό
συσσωρεύονται όλαι αι τελευταίαι
επιπόλαιοι και έξω φρενών μόδαι της
συμβολικής ποιήσεως, κατά την ατεχνικωτέραν
αντιγραφήν και σαχλοτέραν μίμησιν.
Οι τοιούτοι εξέλεξαν ως πρωτεργάτην
της νόθου και αφυσίκου προς την
ελληνικήν αντίληψιν και την ελληνικήν
πρωτοτυπίαν πνευματικής ταύτης εργασίας
τον κ. Κωστήν Παλαμάν, ο οποίος, ως γνωστόν
έγραψε ποιήματα, τα οποία μετέχουν αφ’
ενός μεν γνησίας ποιητικής εμπνεύσεως
και αφ’ ετέρου πλέον ή νόθου όσον και
πεζής μιμήσεως παντός ξένου ποιητικού
τόμου, ο οποίος περιπίπτει εις τας χείρας
του. Τελευταίον μάλιστα η ποιητική
του εργασία κατέστη τα μάλα πεζή και
κουραστική ...
Μποέμ
_________________
Πηγές για εμβάθυνση
Μαρία
Αντωνίου Τίλιου “Το περιοδικο ‘Η Τέχνη’
(1898/1899) Συμβολή στη μελέτη της Ιστορίας
της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας” Διδακτορική
διατριβή Ιωάννινα
1989
https://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/1406#page/1/mode/2up
Βασιλείου
Φρ. Τωμαδάκη Νεοελληνική Βιβλιογραφία
- Τα περιοδικά “Τέχνη” και “Διόνυσος”
1969
http://epet.nlg.gr/db/icon/a1969/a69_37.pdf
Βασιλείου
Φρ. Τωμαδάκη Νεοελληνική Βιβλιογραφία
- Το
Περιοδικό μας, 1970-71
http://epet.nlg.gr/all1.asp?id=660&pg=0
Χ.
Λ. Καράογλου “Διόνυσος (1901-1902)” Εκδόσεις
Διάττων 1989 Σελιδα 53
https://www.academia.edu/35238902/%CE%A4%CE%BF_%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BF%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%94%CE%B9%CE%BF_%CE%BD%CF%85%CF%83%CE%BF%CF%82_1901_1902_
“Το
κοινωνικό μας ζήτημα” του Κωσταντίνου
Χατζόπουλου
https://xatzopoyloi.blogspot.com/2021/07/blog-post_6.html
ΤΟ
ΣΑΡΑΚΙ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΥ ΜΕΡΟΣ
Α’
https://xatzopoyloi.blogspot.com/2023/06/blog-post.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου