ΑΙΤΩΛΙΑ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑ - Ποίημα του Πάνου Χατζόπουλου

Το βιβλίο του Πάνου Χατζόπουλου "Αιτωλικά" τυπώθηκε τον Γενάρη του 1967 και κυκλοφόρησε στα βιβλιοπωλεία τον επόμενο μήνα. Αντιμετώπησε σειρά περιπετειών λόγω δικτατορίας και όταν ήρθε επιτέλους η μεταπολίτευση θεωρήθηκε ήδη “παλιό” για να ξανακυκλοφορήσει, οπότε έπεσε στην αφάνεια. Ελπίζω σύντομα να καταφέρω να ετοιμάσω μιά νέα έκδοση, εμπλουτισμένη με ποιήματα και κείμενα που ο συγγραφέας άφησε ανέκδοτα. Σήμερα παραθέτω ένα ποίημα από τα "Αιτωλικά" που πιστεύω πως δεν έχει ακόμη αναρτηθεί στο διαδίκτυο.

ΑΙΤΩΛΙΑ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑ

Δρόμε που πας στ΄Απόκουρο,
στρατί, που στ΄Αγραφα σκαλώνεις,
Σάρες, λαγκάδια αδιάβατα,
βράχια, γκρεμνά, στεφάνια.
Τρανές κι απάτητες κορφές γεμάτες περηφάνεια.
Ψηλά βουνά λεβέντικα της λευτεριάς μπαϊράκια.
Βελούχι, Αραποκέφαλα, Βαρδούσια, Κυρά-Βγένα,
Τρίκαρδε, Μπούμπστε, Περγαντή κι Αϊτοφωλιές του Βάλτου.
Του Κατσαντώνη πήδημα, του Καραϊσκάκη κούλιες.
Κράβαρα κακοτράχαλα, Ζυγέ μ΄χαριτωμένε.
Λίμνη αρμυρή τ΄Αντιλικού, γιβάρια και πελάδες
κι ερειπωμένες ντάπιες* του δόλιου του Μισολογγιού.
Βαθειά γαλάζια πέλαγα του Ρίβιου, του Λιγοβιτσιού,
τ΄Αγγελοκάστρου και του Βραχωριού.
Κάμποι, ποτάμια, ρέματα, κλεισούρες, κλεισορέματα,
παμπάλαια μοναστήρια.
Κυκλώπεια τείχια και ναοί, των Αιτωλών μνημεία.
Και κάστρα Βενετσιάνικα, βυζαντινά εκκλησάκια,
πικρής σκλαβιάς απομεινάρια τα τζαμιά.
Άνθρωποι αγνοί, φτωχοί, τυραγνισμένοι,
από τα χρόνια τα παλιά στη μάχη αναστημένοι,
περήφανοι, ανυπόταχτοι, μπαρουτοκαπνισμένοι,
για λευτεριά και για ψωμί ακόμα πεινασμένοι...

Δρόμε, που πας στ΄Απόκουρο,
στρατί, που στο Μπρουσό σκαλώνεις.
Απρόσιτες βουνοκορφές, τρανά βουνά της λευτεριάς μπαϊράκια.
Άσπρε αδερφέ της κλεφτουριάς, Φίδαρη παινεμένε.
Δέντρα κι οξυές και λιόδεντρα κι έλατα και πλατάνια,
πεζούλες, καπνοχώραφα, λιβάδια, περιβόλια.
Ψαράδες του Μισολογγιού και καπνεργάτες τ΄Αγρινιού,
του Ξηρομέρου και της Μακρυνείας καπνουλάδες,
ξωμάχοι, τσοπανόπουλα, λοτόμοι, ζευγολάτες
του Βάλτου και του Έπαχτου και του Καρπενησιού.
Πατρίδα μου άγρια και ήμερη, σκληρή και τρυφερή,
μεσ΄στις πατρίδες Συ πανάχραντη και φοβερή.
Της λεφτεριάς το φλάμπουρο,
της αρετής και της τιμής το μετερίζι
και της θυσίας το σύμβολο το αιματοβαμμένο,
σ΄ορθώνουν στους αιώνες οι Πατροκοσμάδες,
οι Καψάληδες κι οι Παλαμάδες...
Κάρλελι και Βενέτικο, Άγραφα, Δραγαμέστο,
Κραβασαρά κι Απόκουρο, Βόνιτσα και Βλοχέ.
Χώματα πατρικά και πολυαγαπημένα,
απ΄τα πανάρχαια χρόνια μεσ΄στο αίμα βουτηγμένα,
περήφανα, ανυπόταχτα, μπαρουτοκαπνισμένα,
για λευτεριά και για ζωή ακόμα διψασμένα...

* ντάπιες: προμαχώνες