Χιουμοριστικό “θεατρικό” χρονογράφημα του Δημ. Χατζόπουλου που σχολιάζει μιά πρωτοποριακή παράσταση για την ελληνική σκηνή της εποχής, το έργο “Αικατερίνα Ιβάνοβνα” του Λεονίντ Αντρέγιεφ, γραμμένο μόλις τέσσερα χρόνια πριν. Ο Λεονίντ Νικολάγιεβιτς Αντρέγιεφ - Леонид Николаевич Андреев (9 Αυγούστου 1871 - 12 Σεπτεμβρίου 1919) ήταν Ρώσος συγγραφέας, θεατράνθρωπος, ζωγράφος και καινοτόμος φωτογράφος, ο κύριος εκπρόσωπος του εξπρεσιονισμού στη ρωσική λογοτεχνία. Υπάρχουν δεκάδες βιβλία του μεταφρασμένα στα ελληνικά, το πιο σημαντικό για μένα είναι οι “Εφτά κρεμασμένοι” (1908).
Γ. Χ.
 |
Λεονίντ Αντρέγιεφ, Αυτοπροσωπογραφία, 1908, έγχρωμη φωτογραφία με τη μέθοδο “Αutochrome”. |
“ΕΜΠΡΟΣ” 6 Μαΐου 1916
ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ
Η ΑΝΑΓΚΗ ΤΗΣ ΕΥΣΤΟΧΙΑΣ
Από το δράμα του Ανδρέγεφ “Αικατερίνα Ιβάνοβνα” προκύπτει ένα πρακτικόν συμπέρασμα, εις το οποίον θα επρόσεξαν, υποθέτω, πολλοί εκ των εγγάμων κυρίων και των υποψηφίων εις τον γάμον, οίτινες παρηκολούθησαν προχθές το έργον εις το θέατρον Κυβέλης. Ότι ο έγγαμος ανήρ πρέπει να είνε καλός σκοπευτής· διότι αν ποτέ αποφασίση να φονεύση την γυναίκα του με πιστόλι, πρέπει εξ’άπαντος να την επιτύχη. Αν δεν την επιτύχη, το αποτέλεσμα θα είνε το αυτό χωρίς να είνε το ίδιον. Η κυρία θα διαφύγη τον θάνατον, τούτο όμως δεν θα σημαίνη ότι θα είνε και ζωντανή. Σωματικώς θα ζη, αλλα ψυχικώς θα είνε νεκρά.
Τοιούτοι βρυκόλακες είνε πολύ επικίνδυνοι, ως φαίνεται εις το δράμα του Ανδρέγεφ και εις την πραγματικότητα. Διότι αργά ή γρήγορα επανέρχονται εις την ζωήν του συζύγου, όχι ως άνθρωποι πλέον, αλλ’ ως δαίμονες εκδικήσεως. Δια να επιχειρήση κανείς να φονεύση εκ ζηλοτυπίας την σύζυγόν του, έπεται ότι την αγαπά. Αν του είνε αδιάφορος, θα έχη την ψυχραιμίαν να την αποπέμψη με τον ειρηνικώτερον τρόπον. Αν την απεχθάνεται, όχι μόνον δεν θα σκεφθή τραγικά πράγματα, αλλά και με κρυφίαν ευγνωμοσύνην θα δεχθή την υπό της απίστου προσφερομένην ευκαιρίαν ν’απαλλαγή από την μισητήν σύζυγον και να την αντικαταστήση ίσως με άλλην την οποίαν αγαπά. Και εις την μίαν και εις την άλλην περίπτωσιν, η ανδρική φιλαυτία ελάχιστα προσβάλλεται· και αν προσβάλλεται η προσβολή δεν είνε αρκετή δια να κάμη τον άνδρα να λησμονήση τον ποινικόν νόμον και την ανακούφισιν ήτις τον περιμένει ή την ευτυχίαν την οποίαν ονειροπολεί πλησίον άλλης γυναικός.
Αν όμως αγαπά την άπιστον σύζυγον και αποφασίση να δώση πέρας εις το ψεύδος και την απιστίαν διά του πιστολίοθ, πρέπει να μη αποτύχη. Διότι αν αποτύχη είνε πολύ ενδεχόμενον να πάθη ό,τι έπαθεν ο σύζυγος της Αικατερίνης Ιβάνοβνας. Η κυρία θα φύγη, θα επανέλθη εις την οικογένειάν της, παραλαμβάνουσα και τα τέκνα της, με την απόφασιν να μη επανίδη πλεόν τον άνδρα όστις την επυροβόλησε, όστις ηθέλησε να την φονεύση και την έκαμε να τρομάξη τόσον. Και ο σύζυγος θα μείνη εις ένα σπίτι κενόν, όπου το δωμάτιον των παιδιών θα είνε κενόν. Και ξέρετε τι είνε ένα δωμάτιον των παιδιών έρημον; Ξέρετε προ πάντων τι είνε ένα σπίτι από το οποίον έφυγεν η γυναίκα που αγαπούμεν, δια να μη επανέλθη;
Εάν την εφόνευεν, ίσως να κατόρθωνε, βοηθούμενος και από καμμίαν άλλην, να παρηγορηθή, να την λησμονήση. Αλλ’ όταν γνωρίζη ότι ζη και όταν εξακολουθή να την αγαπά και τώρα μάλιστα αισθάνεται ότι την αγαπά περισσότερον, είνε πιθανόν ότι πολύ ταχέως θα σκεφθή ότι είνε αδύνατος η ζωή του χωρίς αυτήν. Και θα έλθη ημέρα καθ΄ην την ταπεινωτικήν απόφασιν να ζητήση συγχώρησιν και να δώση λήθην του παρελθόντος. Και η ταπείνωσίς του θα είνε τοσούτον μεγαλειτέρα, καθ’ όσον θα φθάση μα ικετεύη και εκείνη θα τον αποκρούη και θα φαίνεται αδιάλλακτος. Ο εξευτελισμός του θα είνε η εκδίκησίς της και ο θρίαμβός της. Όταν δε μία γυναίκα, ως η Ιβάνοβνα, δαμάση την εκδίκησιν, δεν υπάρχει ελπίς να σταματήση, αλλά θα φθάση εις τα έσχατα. Ο άνδρας, ο οποίος την επυροβόλησεν, ο οποίος την έκαμε να τρομάξη τόσον, θα πίη μέχρι τρυϊγός το ποτήριον του εξευτελισμού, δια τον οποίον εξηγέρθη και εξηγριώθη η ανδρική του φιλαυτία.
Και αυτός ο οποίος δια μίαν υπόνοιαν την επυροβόλησε, τώρα θα την ανέχεται να τον απατά φανερά και όχι πλέον με ένα, αλλά με λεγεώνα και με τον πρώτον τυχόντα. Και όταν μεθυσμένη, θα της επανέρχεται η ιδέα να πάη με αυτοκίνητον και με ένα εραστήν της στιγμής, ο σύζυγος θα την βοηθήση να φορέση την γούναν και τις γαλότσες της και θα την προπέμπη.
Εάν η σφαίρα επετύγχανεν, όλα αυτά δεν θα συνέβαιναν βέβαια. Όλα αυτά συνέβησαν διότι ο σύζυγος της Αικατερίνης Ιβάνοβνας δεν εγνώριζε σκοποβολήν. Οι σύζυγοι επομένως πρέπει να είνε σκοπευταί. Είνε εκ των ουκ άνευ. Άλλως παθαίνουν ό,τι ο σύζυγος εις το ρωσσικόν δράμα. Αντί να σκοτώσουν την γυναίκα, σπάζουν ένα πιάτο· ούτω δ’ έχουν επί πλέον και την ζημίαν του πιάτου.
ΔΙΑΒΑΤΗΣ
ΠΗΓΕΣ
https://www.lifo.gr/blogs/almanac/leonint-antregief-syggrafeas-kai-fotografos
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου