Ο Δημ. Χατζόπουλος “Πεζοπόρος”

 Τον Οκτώβρη του 1919 ο Δημ. Χατζόπουλος ξεκίνησε μία σειρά χρονογραφημάτων με υπογραφή “Πεζοπόρος”, ψευδώνυμο που ήδη υποδήλωνε και το αντικείμενο με το οποίο είχε πρόθεση να ασχοληθεί. Η στήλη του, στην πρώτη σελίδα του “Εμπρός”, σιγά σιγά αντικατέστησε αυτήν του ”Φορτούνιο” (ψευδώνυμο του Σπύρου Μελά) πράγμα που δείχνει ότι ο εκδότης -Δημήτριος Καλαποθάκης - του  είχε μεγάλη εμπιστοσύνη. Περιέργως τον πρώτο καιρό ο “Πεζοπόρος” ασχολήθηκε με θέματα άσχετα, π.χ.  τις 20 Οκτωβρίου έγραψε ένα σκωπτικό άρθρο για τους προικοθήρες,  τις 22 Οκτωβρίου το θέμα ήταν τα κούμαρα, τις 26 Οκτωβρίου τα ξενυχτάδικα στην Αθήνα της Belle Époque  (πιστεύω να καταφέρω να το δημοσιεύσω σε μία από τις προσεχείς αναρτήσεις),  κλπ. Σταδιακά μα σταθερά όμως άρχισε να στρέφεται σε περιγραφές περιπάτων, περιηγήσεων και ταξιδιών, αρχικά στα πέριξ της Αττικής, αργότερα σε όλη σχεδόν την Ελλάδα. Τα χρονογραφήματα αυτά, χαρούμενα και ανάλαφρα ήταν παρ’όλα αυτά λεπτομερείς, διεξοδικές, τοπογραφικές περιγραφές των τοπίων και της διαδρομής.
Έγραψε ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου για τον «Πεζοπόρο»: «… Εκπληκτική, απίστευτη μεταβολή του ανθρώπου της καρέκλας σε μανιώδη και ακούραστον ορειβάτη. Ο οδοιπόρος Μποέμ δεν περνούσε. Παρατηρούσε, μελετούσε, σημείωνε και μετρούσε. Έγραφε μια τοπογραφική, να πούμε, περιγραφή της θαυμάσιας χώρας που δεν την επιχείρησε κανένας ως τώρα. Με την παράδοξη αυτή στροφή της ενέργειάς του έγινεν ο πρωτοπόρος της πορείας στις ημέρες σας. Το παράδειγμά του, οι επίμονες περιγραφές του, χρησίμευσαν πολύ για να δημιουργηθή το σημερινόν πνεύμα της φυσιολατρείας» .

 Η Μονή Κλειστών  στην Πάρνηθα φωτογραφημένη από το Δημ. Χατζόπουλο

Οι ώρες πεζοπορίας σε δύσβατους δρόμους, μονοπάτια και κατσάβραχα  έγιναν όλο και πιο πολλές, σε σημείο εξουθενωτικό, τόσο που στο τέλος αναγκάστηκε να αλλάξει ψευδώνυμο.  Πράγματι τις 7 Νοεμβρίου 1923 στο υστερόγραφο του χρονογραφήματος “Η χώνη του Ασωπού Β’“ γράφει: “…συνηθισμένος να πεζοπορώ 18-22 ώρας και ήδη μη δυνάμενος, ένεκα βλάβης του ποδός μου εκ των μακρών πεζοποριών, να βαδίζω περισσότερον των 10-12 ωρών, … δεν δικαιούμαι προς το παρόν της υπογραφής Πεζοπόρος, ως εκ τούτου υπογράφομαι Αθηναίος”.
Συνέχισε να γράφει σαν «Αθηναίος», ασχολούμενος πάντα με την πεζοπορία και την φυσιολατρία μέχρι τον Απρίλη του 1927.
Οι περιηγήσεις του Δημ. Χατζόπουλου συνδυάστηκαν με φωτογραφήσεις των τοπίων και μνημείων στις διάφορες περιοχές. Η πολύχρονη και συστηματική προσπάθειά του δημιούργησε ένα φωτογραφικό αρχείο για το οποίο ήταν υπερήφανος. Σε χρονογράφημά του με τίτλο “Αττικαί φωτογραφίαι”, στις 20 Μαρτίου 1923, γράφει για τις εκατοντάδες φωτογραφίες που έχει σημειώνοντας ότι «όλαι αυταί αι θελκτικαί απεικονίσεις, εκδιδόμεναι θα ήταν αληθιναί αποκαλύψεις».* Πράγματι, θα ήταν μια πραγματική αποκάλυψη να μπορούσαν να σταχυολογηθούν και να εκδοθούν όλες αυτές οι φωτογραφίες…  

Το 1926 έγραψε ένα άρθρο που κατά κάποιον τρόπο προσπαθούσε να δικαιολογήσει την απόφαση του να  περιορίσει την μανιακή πεζοπορία και να αλλάξει ψευδώνυμο, το παραθέτω πιο κάτω γιατί πιστεύω ότι είναι διαφωτιστικό.

Εμπρός 21 08 1926

ΑΠΟ ΤΗΝ ΖΩΗΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΦΥΣΙΝ

ΚΑΦΦΕΣ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΝ

Χθες έπινα καφφέν με τον νεαρόν συνάδελφον κ. Αναστάσιον Πεζοπόρον – εγώ είμαι μυίγα απέναντί του – και άλλους, ότε προσήλθε ο συνάδελφος κ. Αδαμαντίδης, κρατών το “Ελεύθερον Βήμα”.

- Κύριε Αναστάσιε, είπε, είδατε τι σας γράφουν εδώ;

Ο Αναστάσιος εκάπνιζε εκείνην την στιγμήν τεράστιον σιγάρον Αβάνας, διανοίξας δε τα χείλη ηρώτησε απλώς με το ολυμπίως γαλήνιον ύφος του:

- Με υβρίζουν ή με απομιμούνται; Το πρώτον με τέρπει, διότι είνε υγιεινώς ανθρώπινον, ενώ το δεύτερον είνε χαμηλότατα ανθρώπινον.

Ο συνάδελφος κ. Αδαμαντίδης είπε:

- Ποιούν εύφημον μνείαν δια σας.

- Ασφαλώς θα κάμνητε κάποιο λάθος, είπε ο Αναστάσιος. Ουδέποτε υπήρξε άνθρωπος, όστις να ανέφερε το όνομά μου με καλοσύνην. Δεν είμεθα εις το Τιρόλον, κ.τ.λ. εδώ. Αείποτε με καθύβρισαν, διότι υπήρξα δημιουργός άλφα φυσιολατρικής καταστάσεως. Απομιμηταί μου λυσσούν μοχθηρότατα εναντίον μου.

- Και όμως λόγιος τις σας αναφέρει εδώ ευφήμως.

Εξετύλιξε το “Ελεύθερον Βήμα”.

- Εμέ να αναφέρει “λόγιος” ευφήμως; Παρεξήγησις θα συμβαίνη. Χειρότεροι από όλους  οι λόγιοι ουδέποτε αντελήφθησαν τρίχα από την προσπάθειάν μου.

Ο. κ. Αδαμαντίδης ανέγνωσε εκ της εφημερίδος χωρίον εκτενούς ωραίας εις στρωτήν, “ανδρικήν” καθαρεύουσαν, συγκρατημένην γλώσσαν περιγραφής “Αλεξανδρινής ακτής.” Έλεγε τούτο: “Ολόκληρος η ακτή του Ραμλίου είνε σταθμολογημένη. Κάθε δέκα λεπτά υπάρχει και από ένας σταθμός. Δια τα πόδια του συναδέλφου Πεζοπόρου, του Γαργαντούα αυτού των αποστάσεων, ολόκληρος η ακτή είνε μεζές. Αγ. Αριστοκλής.”

Ο Αναστάσιος εμόρφασε. Έπειτα είπε:

- Ευχαριστώ τον κύριον, ότι με εθυμήθη. Ομολογώ, ότι είνε κάτι να ευρίσκητε ανήρ εκεί κάτω εις την Αίγυπτον, να εμθυμήται παρεκβατικώς την ταπεινότητά μου.

- Αλλά διατί εμορφάσατε; ηρώτησε κάποιος.

- Δια την αποδιδομένην σημασίαν εις κάτι κατηραμένον, εις την πεζοπορίαν μου. Όχι, φίλοι μου, δεν υπήρξα αθλητής. Κάποια άλλη ήτο η αποστολή μου ως Άλφα ανθρώπου. Η αλήθεια είνε, ότι περιπάτησα, εβάδισα πολύ, παραπολύ, - και 19 ώρας το ημερονύκτιον, - ίσως δε να μην εβάδισε κανείς κουραστικώτερον ομού εις την Αττικήν, την Βοιωτίαν, κάποια άλλα μέρη. Αλλά όχι εξ αθλητικού σκοπού. Χιλιάκις όχι. Η “τοπογραφική” εργασία μου με εξηνάγκασε εις τας εκπληκτικώτατας πεζοπορίας. Δουλειά, πως το λέγουν. Και πολύ απερισκέπτως εφέρθην. Έφθειρα τους τένοντας εκ της καταχρήσεως και τώρα φευ! δεν δύναμαι να βαδίσω ανέτως πέραν των 12 ωρών ημερισίω, δι΄αυτό αναγκάζομαι να χρησιμοποιώ παν μέσον συγκοινωνίας, όταν πρόκειται να επιταχύνω την εργασίαν μου. Η μεγαλυτέρα μου πικρία είνε να με εκλαμβάνουν ως αθλητήν δρόμου, κάτι άσχετον με την αποστολήν μου.

- Τι φρονείτε περί πεζοπορίας;  ήρώτησε ο φιλοπεριεργότερος όλων.

- Ότι ουδέν καταστρεπτικώτερον του οργανισμού από αυτήν. Πρέπει να είνε κανείς γίγας δια να μη θραυσθή. Αν είχον δε την δύναμην θα απέτρεπον πάντα άνθρωπον εξ αυτής.

- Και όμως την επροπαγανδίσατε.

- Ναι, αλλά δια τους τιμίους, όχι δια τους κακούς απομιμητάς.

                                                                       ΑΘΗΝΑΙΟΣ

 

*  “Ο Δ. Χατζόπουλος, «Πεζοπόρος» στην Πάρνηθα”, διάλεξη του Λεωνίδα Κουρή, μεταλλειολόγου, πρώην Νομάρχη Ανατολικής Αττικής στην 5η Συνεδρίαση του δέκατου Συμπόσιου της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρίας Αχαρνών -21 Οκτωβρίου 2010 – Δεύτερη ημέρα.

https://eleftherovima.wordpress.com/2011/11/01/

https://eleftherovima.files.wordpress.com/2011/11/cebbceb5cf89cebdceb9ceb4ceb1cf83-cebd-cebacebfcf85cf81ceb7cf83-cebcceb5-cf84cebfcebd-cf80ceb5ceb6cebfcf80cf8ccf81cebf-cf83cf84ceb7cebd.pdf